Wat nà COVID-19? Mogelijke residuele klachten en aanpak

In maart 2020 zette COVID-19 onze wereld op zijn kop. We werden geconfronteerd met een wezenlijk andere wereld: minder fysiek en sociaal contact en veel onduidelijkheid in de strijd tegen een vrijwel onbekende en onzichtbare ‘vijand’.  De gezondheidszorg stond —en staat—voor enorme uitdagingen, maar toonde haar verantwoordelijkheidszin en engagement om deze crisis het hoofd te bieden. Onze dankbaarheid en bewondering gaat dan ook uit naar de gezondheidszorgverleners die zich dagelijks inzetten in deze moeilijke omstandigheden.

Tegelijkertijd is onze strijd nog niet gestreden. Er is nog veel onduidelijkheid over de evolutie van het virus (komt er een tweede piek? Wanneer zou die dan komen? Zullen we opnieuw ‘in lockdown’ moeten?), maar ook de gevolgen van COVID-19 voor het lichamelijk en psychisch welzijn en de aanpak ervan vergen verdere aandacht.

In dit kader willen we ook even stilstaan bij patiënten die de afgelopen maanden milde COVID-19 klachten hadden en hier soms een lange nasleep en moelijk herstel van ondervinden.

Prof. dr. Chris Burtin (faculteit Revalidatiewetenschappen, UHasselt) voerde samen met Universiteit Maastricht, kenniscentrum CIRO en het Nederlandse Longfonds een bevraging uit bij Vlamingen en Nederlanders met COVID-19 die nooit opgenomen werden in het ziekenhuis, omdat hun acute klachten niet ernstig waren. Uit dit onderzoek—met gelijkaardige resultaten in beide landen—blijkt dat de overgrote meerderheid van deze patiëntengroep na drie maanden nog vaak kampt met aanhoudende vermoeidheid en andere lichamelijke klachten, zoals kortademigheid, hartkloppingen, spierpijn en hoofdpijn. Bovendien hebben deze klachten ook een impact op de mentale toestand van deze patiënten, waarbij patiënten zich vooral zorgen lijken te maken of ze ooit nog helemaal ‘de oude’ zullen worden. Belangrijk in dit kader, is dat deze patiënten vaak, voor ze COVID-19 klachten ontwikkelden, jonge en gezonde mensen waren.

Prof. Dr. Burtin en collega’s zullen in de zomer nieuwe bevragingen uitvoeren om het klachtenverloop in kaart te brengen. Ook enkele onderzoekers van onderzoekseenheid gedrag, gezondheid en psychopathologie van de KU Leuven (prof. Dr. Omer Van den Bergh (lid van de GEES), dr. Marta Walentynowicz en dr. Sara Scheveneels) voeren onderzoek uit naar de ervaren klachten, het klachtenverloop en de psychologische impact van COVID-19. Geïnteresseerde deelnemers kunnen hier meer informatie terugvinden en de vragenlijsten vervolledigen.

Doorheen de pandemie lag de focus—terecht—vooral op de zorg voor patiënten met ernstige klachten. Desalniettemin is het tevens belangrijk om ook (de gevolgen van) milde klachten serieus te nemen. Voldoende (na)zorg bieden aan patiënten met milde klachten, gegeven de grote  en langdurige impact op hun fysiek en mentaal welzijn, lijkt ons van essentieel belang. (Paramedische) hulpverleners in de eerste lijn kunnen hier potentieel een belangrijke rol op zich nemen. Een multidisciplinaire aanpak, waarbij zowel psychologische/gedragstherapeutische elementen als kinesitherapeutische componenten een onderdeel van zijn, is mogelijks een zinvolle en effectieve aanpak om deze patiënten te ondersteunen en hun levenskwaliteit te verbeteren.  Deze aanpak is immers ook effectief gebleken bij stressgerelateerde aandoeningen en somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK, cf. GGZ richtlijnen Trimbos Instituut). Enkele voorbeelden van behandelstrategieën of –componenten zijn relaxatietraining, geleidelijke activiteitenopbouw en ademhalingstraining. Als expertisecentrum in stressgerelateerde aandoeningen, SOLK en hyperventilatie willen we patiënten dan ook aanmoedigen om bij residuele klachten en/of wanneer zij moeilijkheden ervaren omwille van de lockdown, contact opnemen met een hulpverlener voor ondersteuning.

Ook in ons centrum kunnen patiënten terecht voor begeleiding. Sessies kunnen hetzij face-to-face (met respect voor de hygiëne- en veiligheidsmaatregelen), hetzij online plaatsvinden. Voor meer informatie kunnen zij steeds contact opnemen met ons medisch secretariaat op het nummer 011/74 00 84 of info@tumitherapeutics.be.

Referenties

Prof. Dr. Chris Burtin (2020). “maanden na milde vorm van corona kampt een deel van de patiënten nog steeds met gezondheidsproblemen”, Website UHasselt, 18/06/2020. URL:  https://www.uhasselt.be/UH/Nieuws/2020/3-maanden-na-milde-vorm-van-corona-kampt-een-deel-van-de-patienten-nog-steeds-met-gezondheidsproblemen.html

Foto ©Anna Shvets via Pexels